We brengen je op de hoogte van de laatste ontwikkelingen van twee belangrijke windmolenprojecten die de Thiérache bedreigen: Fache en Grand Cerisier. Ook informeren we je over recente veranderingen in de wijze waarop overheden en rechters naar overlast van windmolens kijken.
Milieueffectrapportage over Fache bekendgemaakt
Fache behelst de plaatsing van 30 windmolens van 200 m hoog in de gemeenten Renneval, Vigneux-Hocquet, Vincy-Reuil-et-Magny Dagny-Lambercy, Sainte-Geneviève en Nampcelles-la-Cour. Het park is opgedeeld in vier kleinere parken – zodat ze straks als investeringsobject makkelijker kunnen worden doorverkocht aan grote, veelal buitenlandse (w.o. Chinese) investeerders.
Op 25 april 2021 heeft de Milieuautoriteit (MRAe) de milieueffectrapportage van dit project gepubliceerd.
Samenvattend komt zij tot de volgende – in onze ogen vernietigende – conclusies:
– het windmolenpark zal een grote negatieve impact hebben op de vliegende fauna (vogels en vleermuizen), het historisch erfgoed, het landschap en de leefomgeving voor de inwoners;
– de dichtstbijzijnde huizen komen op 520 m van windturbines te liggen; uit akoustisch onderzoek blijkt, dat het vertragen of stilleggen van de turbines i.v.m. geluidsoverlast noodzakelijk wordt als het project in deze vorm wordt gerealiseerd;
– aanbevolen wordt om een nader onderzoek te doen naar de gevolgen voor het landschap en het cultureel erfgoed (de gefortifieerde kerken van de gemeenten Vigneux-Hocquet, Renneval, Chaourse, Harcigny, Morgny-en-Thiérache, Sainte-Geneviève, Vincy-Reuil-et-Magny, Dagny-Lambercy) en het gehucht Magny;
– met name bij Vigneux-Hocquet, Hameau du Hocquet en Renneval zal sprake zijn van een zgn. ‘omsingelingseffect’, waardoor een negatieve visuele verzadiging optreedt;
– er moet nader onderzoek worden gedaan naar de negatieve gevolgen voor de vleermuizenpopulaties in het betreffende gebied; met name t.a.v. de bedreigde en zeer zeldzame/kwetsbare Rosse vleermuis beveelt de commissie aan om op zoek te gaan naar andere locaties;
– het geplande park zal met name een bedreiging vormen voor de daar aanwezige blauwe kiekendieven; en voor de zwarte ooievaars binnen een straal van 5 km van het park;
– de projectontwikkelaar heeft niet voldoende gekwalificeerd onderzoek gedaan naar de negatieve gevolgen voor de vliegende fauna in het gebied; de projectontwikkelaar stelt de negatieve effecten bovendien te rooskleurig voor;
– als het windmolenpark wordt geïmplementeerd, beveelt de milieuautoriteit aan om alle windturbines stil te zetten tussen begin maart en eind november vanaf het uur voor zonsondergang tot het uur na zonsopgang, bij temperaturen boven 7 ° C, en winden onder 6 m/s.
Nieuwe prefect stelt besluit over Grand Cerisier nog even uit
Bij het windmolenproject Grand Cerisier gaat het om de voorgenomen plaatsing van 9 windmolens van 180 m hoog in de gemeenten Coingt, Dagny-Lambercy en Nampcelles-la-Cour.
Op 19 mei van dit jaar heeft de commissaris-enquêteur, de heer Didier Lejeune, de uitslag van de enquete over het windmolenproject Grand Cerisier officiëel bekendgemaakt. Hij heeft een gunstig advies uitgebracht, dat wil zeggen: hij is vóór plaatsing – weliswaar met een voorbehoud voor 3 windturbines. In het advies wordt de mening van de meerderheid van inwoners en gemeentebesturen, die tegen plaatsing zijn, volkomen genegeerd.
Het advies ligt sindsdien bij de prefect. Sinds eind juni 2021 is er een nieuwe prefect in het departement Aisne werkzaam. De vorige prefect, Ziad Khoury, die nog geen twee jaar heeft gefunctioneerd, is vervangen door Thomas Campeaux. De aanstelling van een prefect is een zaak van de Franse centrale overheid, het is dus geen democratisch gekozen bestuurder maar een politieke benoeming. Waarschijnlijk heeft deze vervanging te maken met de té kritische standpunten van Ziad Khoury t.a.v. windmolenprojecten. De nieuwe prefect heeft nog geen beslissing genomen. Wel heeft hij voor de beslissing over Grand Cerisier een uitstel bedongen van 6 maanden en gevraagd om een aanvullend advies van een departementale commissie voor natuur, landschappen en terreinen. Dit verzoek kan op twee manieren worden uitgelegd: (1) hij opteert voor plaatsing (2) hij wil afzien van plaatsing. In beide gevallen zoekt hij hiervoor steun / politieke dekking bij de departementale commissie. Het uitstel van de beslissing loopt tot uiterlijk 28 februari 2022.
De vereniging Platform Thiérache bereidt zich inmiddels wat betreft Grand Cerisier voor op een worst case scenario mocht de prefect uiteindelijk tóch besluiten tot plaatsing. In dat geval rest inwoners nog maar één mogelijkheid om dit te verhinderen: beroep aantekenen tegen het besluit. Dit moet gebeuren binnen 8 weken na aankondiging van het besluit. Platform Thiérache zal inwoners/leden die beroep willen aantekenen en een juridische procedure starten actief adviseren en ondersteunen. Samen staan we sterk!
De toekomst van de Thiérache: regionaal natuurpark of industrieel windmolengebied?
Platform Thiérache hanteert een tweesporenbeleid. Enerzijds voert zij directe actie tegen de komst van windmolenparken in de Thiérache, die een serieuze bedreiging vormen voor het woon-en leefgenot van inwoners. Zij verzamelt informatie over windmolenprojecten, deelt deze met inwoners en maakt hen bewust van de problematiek rondom geluidsoverlast, horizon-en lichtvervuiling, waardevermindering huizen etc.. Indien noodzakelijk ondersteunt zij inwoners bij een juridische procedure.
Anderzijds komt Platform Thiérache op voor de bescherming van het unieke landschap, de kwetsbare fauna en het bijzondere cultuur-historische erfgoed van de Thiérache. Concreet betekent dit dat zij streeft naar toekenning van de status van de Thiérache als Parc Naturel Régional (PNR). Zij werkt hiertoe samen met Jean-Hugues Pointiers, die al sinds lang actief strijdt voor aansluiting van de Thiérache bij het Parc Naturel de l’Avesnois en verdere aansluiting bij het Parc Naturel Régional des Ardennes. Onlangs heeft Platform Thiérache op verzoek van Jean-Hugues een vragenlijst onder de leden verspreidt. Jean-Hugues dankt iedereen die hieraan heeft meegewerkt.
Recente hoopgevende ontwikkelingen
Voldoet nationale regelgeving waarin milieunormen voor windturbines zijn vastgelegd wel aan het Europees recht als het gaat om de gevolgen voor de leefomgeving? Veel Europese landen waaronder Nederland hebben er om administratieve redenen één eigen wettelijke regeling van gemaakt. In Nederland heet die regeling ‘Activiteitenbesluit leefomgeving’. Met een beroep op de Crisis-en herstelwet (in 2010 in het leven geroepen) kan de centrale overheid de bevoegdheden van burgers en lagere overheden (gemeenten, provincies) terzijde schuiven en infrastructurele projecten of projecten rondom energietransitie (zoals windmolenparken) versneld en zonder serieuze inspraak er doordrukken.
Op zondag 31 oktober was op 2DOC de première te zien van ‘Tegenwind. Het Verdriet van de Veenkoloniën’, een documentaire over de verloren strijd van burgers tegen de komst van een mega windturbinepark in een klein Gronings dorp.
Kijk hier de documentaire terug: https://www.2doc.nl/documentaires/series/2doc/2021/tegenwind.html
In Frankrijk is ook sprake van een emissiebeleid. De centrale overheid stelt algemene regels vast (zoals de minimale afstand van een windturbine tot woningen) en bepaalt de procedure. Een onderdeel van die procedure is de publieke enquete, waarin burgers hun mening kunnen geven. Zo lijkt het of er wel degelijk sprake is van inspraak voor burgers, maar in de praktijk blijkt deze enquete een manier om van bovenaf vastgelegde besluiten te legitimeren. Ambtenaren kunnen dan gemakkelijk een project ‘afvinken’ onder de noemer dat burgers inspraak hebben gehad.
Echter: recent zijn in België en Nederland diverse vergunningsverleningen voor windmolenparken vernietigd, met een beroep door advocaten op het Verdrag van Aarhus, dat voor burgers en organisaties de toegang regelt tot de rechter in zaken die het omgevingsrecht raken. Dit verdrag regelt ook, dat volgens Europees recht elke burger het recht heeft om een lokale milieueffectrapportage af te dwingen. Landelijke (emissie)normen voor geluid, slagschaduw, veiligheid e.d. zijn dan niet langer exclusief van toepassing (de Volkskrant, 02.08.2021).
Van emissie naar immissie
In Nederland werd in het ‘Activiteitenbesluit’ gekeken naar het geluid dat een activiteit maakt (emissie). Bij de bescherming tegen geluidoverlast ligt de focus tegenwoordig echter meer op de beleving van het geluid, dus hoe hard het geluid te horen is of aankomt. Dit is de reden dat de beschermingsregels tegen geluidoverlast onder de Omgevingswet voornamelijk zijn terug te vinden in het Besluit kwaliteit leefomgeving. Deze verschuiving van het zwaartepunt van geluidemissie naar geluidimmissie – dus van geluid maken naar geluid ervaren – is een goed voorbeeld van hoe met de totstandkoming van de nieuwe Omgevingswet rekening is gehouden met actuele behoeften en ontwikkelingen binnen de maatschappij.
Franse rechter erkent ‘windmolensyndroom’
Ook in Frankrijk lijkt er iets te gaan veranderen. Deze week erkende een rechter in Toulouse het ‘windmolensyndroom’, nadat een (Belgisch) echtpaar in het Zuid-Franse Fontrieu had geklaagd over gezondheidsschade als gevolg van de windmolens in de buurt van hun vakantiehuis. De uitbaters van het park moeten nu ruim honderdduizend euro schadevergoeding betalen. Juristen spreken over een sensationele rechterlijke uitspraak.
Lees hier het hele artikel: